Birinci basamak sağlık sisteminde Aile hekimliği sistemine ülke olarak geçmemiz 10 yılı aştı. Alışılagelmiş memur çalışma saati sisteminden farklılıklar var aile hekimliği sisteminde. Epeyce bir sürede geçmiş olmasına rağmen insanların büyük bir çoğunluğu esnek mesai denilen Aile hekimliği mesai sistemine alışamadı. Özellikle de Aile hekimliğine başvuran hasta kitlesinin büyük çoğunluğunu yaşlı nüfus oluşturduğundan yılların mesai alışkanlıkları yerini yeni sisteme bırakamadı.
184 Sabim hattına yapılan şikayetlerin büyük bir kısmını “aile hekimim mesai saatinde yerinde yok” şikayeti oluşturuyor.
Örneğin, Aile hekimi o gün sabah 7 de mesaiye başlamış, akşamda 7 de çıkacak, resmi olarak 12:00 ile 14:00 saatleri arasında öğle tatili ve yemek molası verecek iken 13:30 da muayeneye gelen hasta tarafından mesai saatinde yerinde olmadığına dair şikayet edilebiliyor. Hastaya göre 13:30 bir memurun yerinde bulunması gereken mesai saati iken Aile hekiminin onaylanmış resmi mesai çizelgesinde öğle tatiline tekabül ediyor.
Çalışma planını birçok insana anlatmakta çok zor oluyor. Hastanelerdeki doktorlarla kıyaslanıyor, diğer devlet memurları ile kıyaslanıyor ve esnek mesai olayı anlaşılamıyor.
Esnek mesainin anlaşılabilmesi daha çok zaman alacak gibi görünüyor. 184 Sabim hattı gereksiz yere meşgul ediliyor, gereksiz şikayetler neticesinde kağıt ve zaman israfı oluyor. Şikayet edilen hekim haksız şikayet neticesinde moralsizleşiyor.
Esnek mesai kağıt üzerinde iyi bir sistem gibi görünse de pratikte yukarda saydığımız şikayetlerden ayrı başka sorunlar ve soruları da beraberinde getiriyor. Mesela esnek mesai yapan hekim nöbetçi iken sadece kendi hastasından mı sorumludur yoksa her gelene bakmak zorunda mıdır? Her gelene baksa tek başına onlarca hastayı akşam saatinde dar bir vakitte nasıl muayene edebilecektir?
Gelelim çözüm önerimize. Önden söyleyelim; Belki önerimize katılmayanlar çıkacaktır ama en azından çözüm için bir adım atılması iyi olacaktır. Ya da önerimiz revize edilip daha işlevsel bir çözüme temel teşkil edebilir.
Çözüm için ilk önerimiz aile hekimliğinde tüm muayene ve işlemler randevulu olmalı. Böylelikle Aile hekiminin ASM de bulunmadığı anda hastanın muayene talebi olmayacaktır. Randevulu çalışma; içinden geçtiğimiz Covid-19 sürecinde de epey önemli hale geldi. Hastaların belli aralılarla kalabalık oluşturmadan randevu saatlerinde muayene olmaları bulaş riskini de azaltıyor.
İkinci önerimiz de “Esnek mesai” yerine “Gönüllü Ek mesai” uygulaması. Hergün 8 saat mesaisini yapan hekime uygun bir ücret karşılığı haftada 1 gün fazladan 3 saat çalışma hakkı verilebilir. Yani hekim Esnek şekilde 40 saat çalışmak yerine Ek mesai ile 43 saat çalışabilir. Gönüllülük esas olması, ek ücret verilmesi de sistemin daha randımanlı yürümesine katkı sağlar.
Bu cümleler kişisel önerilerimizdir. İllaki tam olgunlaşmamış olabilir. Eklemeler çıkarmalar yapılabilir. Ancak ortada şikayet edilen ve uygulamasında pek randımanlı olmayan bir durum var ve bunu çözmek gerekir.
Sağlıkla kalmanız dileklerimle…
Comments