Ülkemizde 2004 yılında Aile hekimliği uygulaması pilot olarak uygulanmaya başlandı. 2010 yılı Aralık ayından sonrada tüm yurtta birinci basamak sağlık hizmetleri veren Sağlık Ocakları tamamen Aile hekimliklerine dönüştü.
Yeni bir sistem olması sebebiyle illaki bazı eksiklikler olacaktı ve zaman içerisinde bunlar kalıcı çözümlerle düzeltilecekti. Bir çok sorun bu şekilde düzeltildi ancak halen çözümlenmesi gereken sorunlar var. Pandemi sürecinin kendine özgü sorunları da oldu ancak pandeminin bitmesi ile bu sorunlar ortadan kalkacaktır. Biz bu yazımızda pandemisiz dönemdeki sorunlardan ve çözüm önerilerinden bahsetmek istiyoruz.
Üzerine eğilmek istediğim ilk konu dışardan SGK lı olarak çalıştırılan, bizlerin Gruplandırma personeli olarak adlandırdığımız yardımcı sağlık personeli çalışanlar. Bu personelleri çoğu Aile sağlığı merkezi Asgari ücret ile çalıştırıyor. Aile sağlığı merkezindeki hekim sayısına göre çalışan sayısı değişiyor. Gruplandırma rehberinde hangi okul mezunu yardımcı sağlık personellerinin hekim başına kaç saat çalıştırılması gerektiği belirtilmiş.
İşte bu personeller ile ilgili yaşanan en büyük sorun tazminat problemi. Bir sebepten işten çıkarılması gerektiğinde her işletmede, her kurumda olduğu gibi tazminat ödenmesi gerekiyor. Peki bu tazminatı kim ödeyecek? Sağlık bakanlığı kuruluşunda çalıştıkları için sağlık bakanlığı mı, Aile hekimleri istediklerini işe başlatabilip, maaşını cari gider ödemesinden ödedikleri için Aile hekimleri mi ödeyecek? Birde Aile sağlığı merkezinde zaman içerisinde bir doktor geliyor bir doktor gidiyor, personel ise 5 yıl - 10 yıl aynı yerde çalışmaya devam ediyor. İşten çıkacağı zaman dönüp geriye bir bakıyor 10-20 tane hekim gelmiş geçmiş. Hangi birini arayıp ne kadar tazminat talep etsin, mahkemeye mi versin, Sağlık bakanlığından mı istesin?
Bu tür durumlar oluşmasın diye personelin tazminatını her ay eline verelim diye düşündük ancak muhasebecimiz bizi uyardı, çeşitli mahkeme kararlarından bahsetti, her ay elden ödense dahi mahkemelerin bunu harçlık, avans, ek ödeme gibi kabul edip tekrardan toplu olarak tazminatının verilmesi gerektiğine karar vermişler.
Bazı ASM ler tazminat hesabı açıp orada para biriktiriyor, çıkış verilmesi durumunda oluşturulan fondan ödemesi yapılıyor. Ancak o fon faiz, döviz, likit fon, altın vs gibi artış sağlayacak bir hesaba bağlanmazsa her yıl asgari ücrete yapılan zamlar sebebiyle tazminata yetmeyecek. Çünkü maaşlar zamlandıkça ödenecek tazminatta aynı oranda zamlanıyor.
Yazıyı çok uzatmadan öneri kısmına geçeyim. ASM ler de gruplandırma personeli olarak çalışacak yardımcı sağlık personelleri Sağlık Bakanlığı yada il sağlık müdürlükleri aracılığıyla işe başlatılmalı. Maaşları/Tazminat birikimleri Aile hekimi Cari gider ödeneğinden otomatik kesilerek ödenmeli. Çıkışı yapılırken de bu şekilde biriktirilen hesaptan tazminatı ödenmeli.
Sabırla okuduğunuz için teşekkür ederim.
